Ulaşımda Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) verimli ve etkin bir model mi, yoksa daha iyi bir model bulabilir miyiz? 

Türkiye’nin dört önemli projeyi inceleyerek bu soruyu ele alacağız: Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Osmangazi Köprüsü, Avrasya Tüneli ve Çanakkale Köprüsü. Bu projelerle ilgili tartışmalı konulara değinerek, Türkiye’nin ulaşım altyapısını nasıl daha iyi hale getirebileceğini değerlendireceğiz.

Bu dört projenin kamuya maliyeti yaklaşık 4,9 milyar dolar. Bu projelerde araç geçiş garantisi 105 milyon 102 bin araç iken, gerçekte geçen yıllık ortalama araç sayısı 35 milyon 570 bindir. Bu durumda köprülerden geçen araçlara katkı bedeli ödenmekte ve geçmeyenlerin tüm ücretleri kamu bütçesinden karşılanmaktadır.

Bu verilere dayanarak iki önemli noktaya değinelim:

1. Kamu Özel İşbirliği ile yapılan projeler kamuya büyük maliyete neden olmuştur. 4,9 milyar dolar maliyetle Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Avrasya Tüneli’ni yeniden yapmak mümkündür.
2. Araç geçiş garantilerinde yapılan hesaplamalarda önemli bir fark vardır. Bu köprü ve yolları kullanan araç sayısının yaklaşık 3 katı fazla taahhüt verilmiştir. Bu durum, planlama eksikliğine ve verimsiz kaynak kullanımına işaret etmektedir.

Peki Türkiye ulaşım altyapısını nasıl iyileştirebilir?

1. Türkiye, limanları ve demiryollarıyla entegre bir taşımacılık ve lojistik altyapı yatırımlarına öncelik vermelidir.
2. Çevreci ve ileri teknoloji üreten bir ulaşım endüstrisi kurarak mal, hizmet ve teknoloji ihracatı yapacak bir güce kavuşmalıdır.
3. Demiryolları ve karayolları ağı üzerinde ana lojistik merkezler geliştirilmelidir.
4. Şehirlerarası ulaşımda demiryollarının payı artmalıdır.
5. Ulaşım hizmetleri içinde paylaşımlı, aktif ve müşterek seyahat türlerinin artması desteklenmelidir.
6. Kentiçi ulaşımla ilgili merkezi ulaşım otoritesi kur